rodzaje
oświetlenia
Tradycyjne żarówki, halogeny, świetlówki liniowe i kompaktowe, żarówki LED, oprawy oświetleniowe – czy wiesz, jakie oświetlenie masz w swoim domu i co należy z nim zrobić po zużyciu?
Ile masz w domu punktów świetlnych? 10, 15, 20, a może więcej? Każdy z nich to co najmniej jedna żarówka. Czy wiesz jakie są to żarówki i dlaczego ich właściwy dobór jest niezwykle istotny? Warto to sprawdzić, gdyż z braku wiedzy może ucierpieć nie tylko Twój portfel, ale także wzrok Twój i Twoich najbliższych. Pamiętaj także o wpływie oświetlenia na środowisko naturalne.
Świetlówki energooszczędne (kompaktowe)
Jeden z dwóch podstawowych rodzajów źródeł światła stosowanych przez konsumentów, które przepisy Unii Europejskiej dopuszczają do wprowadzania na rynek. Świetlówki energooszczędne stanowią bezpośredni zamiennik żarówek tradycyjnych i halogenowych, a łatwość ich stosowania polega na tym, że mogą być wkręcane do większości opraw oświetleniowych, które świecą w naszych domach. Taka zamiana pozwala niekiedy zaoszczędzić aż 80% energii elektrycznej. Świetlówki kompaktowe świecą też do 15 razy dłużej niż tradycyjne żarówki, dlatego opłaca się je stosować. A czy ich światło jest dobrej jakości? Oczywiście, że jest, jeśli tylko wybierzesz świetlówki renomowanego producenta. Wtedy też możesz liczyć na światło o poziomie oddawania kolorów zbliżonym do naturalnego. Pamiętaj, że zużyte świetlówki kompaktowe to elektrośmieci i nie mogą być wyrzucane razem z pozostałymi odpadami. Zakaz ten dotyczy również świetlówek liniowych, które niekiedy są stosowane w gospodarstwach domowych.
W świetlówkach znajduje się niewielka ilość rtęci, która jest niezbędna do ich prawidłowej pracy. Jest ona niebezpieczna dla organizmów żywych i dlatego tak ważne jest, by wszystkie zużyte świetlówki ze szczególną starannością oddać do punktu zbiórki, uważając przy tym, by się nie stłukły. Wyrzucając zużytą świetlówkę wraz ze zwykłymi odpadami do śmietnika, stwarzasz realne zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz zwierząt.
Żarówki tradycyjne
Pierwsze i do niedawna najbardziej popularne, elektryczne źródła światła. Obecnie nie kupisz ich w sklepie, gdyż zostały wycofane ze sprzedaży. Nie bez powodu. Żarówki te są bardzo energochłonne i przekształcają jedynie niewielką część dostarczanej energii elektrycznej na światło – zaledwie od 2 do 5%. Żarówki tradycyjne nie zawierają substancji niebezpiecznych, tym samym można je wyrzucać do kosza na śmieci wraz z innymi odpadami.
Żarówki halogenowe
Oferują do 25% wyższą skuteczność świetlną oraz od 2 do 4-krotnie dłuższą trwałość niż żarówki tradycyjne. I pomimo, że w porównaniu z tymi drugimi, żarówki halogenowe oferują lepsze parametry, nie możemy mówić o znacznej ich energooszczędności. Wciąż są one uznawane za nieefektywne. Co więcej, od września 2018 roku wszedł w życie zakaz wprowadzania na rynek Unii Europejskiej żarówek halogenowych w kształcie kulki i świeczki. A to wszystko po to, by oszczędzać energię i chronić naszą planetę. Żarówki halogenowe, podobnie jak żarówki tradycyjne, nie zawierają substancji niebezpiecznych, można je wyrzucać do kosza na śmieci wraz z innymi odpadami.
Żarówki LED
Najbardziej energooszczędne żarówki dostępne na rynku to żarówki LED. Wyróżniają się nie tylko niskim zużyciem energii elektrycznej, ale również niezwykłą trwałością. Dlatego są opłacalnym zakupem. Będą Ci służyć nawet kilkanaście lat, a przez ten czas poczynisz spore oszczędności płacąc niższe rachunki za energię. Dodatkowo, niektóre żarówki LED dają możliwość regulowania ilości światła i jego barwy, co jest niezmiernie istotne dla wzroku człowieka. Zyskuje zatem nie tylko Twój portfel, ale również zdrowie! Pamiętaj jednak, że w sklepach dostępne są produkty różnej jakości. Przy zakupie żarówek LED wybieraj tylko te zgodne z normą bezpieczeństwa fotobiologicznego. A gdy żarówka LED już nie świeci – oddaj ją do elektrośmieci.
Norma bezpieczeństwa fotobiologicznego określa poziom bezpieczeństwa dla oczu i skóry. Tym samym nakłada na wszystkich producentów oświetlenia obowiązek kontroli intensywności promieniowania optycznego przez sztuczne źródła światła. Jak sprawdzić, które żarówki są dla nas bezpieczne? To proste – źródła światła podzielono na 4 grupy ryzyka – od 0 do 3, gdzie „zero” – nie stanowi żadnego zagrożenia. Dopuszczalna do użytkowania jest GR 0 i GR 1, a ich symbole nie muszą być nadrukowane na opakowaniu żarówki. Produkty z GR 2 i GR 3 wymagają odpowiedniego etykietowania.
Oprawy
oświetleniowe
Najpopularniejsze z nich to stosowane w naszych domach żyrandole, kinkiety, oprawy biurkowe i wiele innych. Te bardziej profesjonalne są stosowane m.in. do oświetlania szkół, szpitali, sklepów, hal produkcyjnych, magazynów oraz ulic. Oprawy oświetleniowe pozwalają uzyskiwać sztuczne światło przy pomocy zamontowanych w nich żarówek. Oprawy wyposażone są w takie elementy jak odbłyśniki, soczewki, klosze. To dzięki nim możemy np. nadawać strumieniowi światła pożądany kierunek, rozpraszać go lub skupiać w konkretnym miejscu. Trzeba pamiętać, że wszystkie oprawy, podobnie jak inne elementy oświetlenia, podlegają Ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym i po ich zużyciu należy oddać je do elektrośmieci.