Ciekawostki
Czy wiesz jakie oświetlenie służy najlepiej naszemu zdrowiu? Jakie znaczenie ma światło dla Twojego wzroku? Czym jest efekt migotania i efekt stroboskopowy?
Czy oświetlenie wpływa na samopoczucie człowieka?
Oczywiście, że tak! Nasze życie dostosowane jest do rytmu zmian światła. Dzięki światłu funkcjonujesz zgodnie z naturalnym zegarem biologicznym, za dnia jesteś aktywny i masz dużo energii, a wieczorem wyciszasz się przed zaśnięciem. Dlatego dobrze zaprojektowane oświetlenie ma być tak samo komfortowe, jak światło na zewnątrz. Źle dobrane sztuczne światło może być przyczyną zaburzeń snu, problemów z koncentracją, a nawet depresji, dlatego tak ważne jest odpowiednie dobranie jego barwy i natężenia.
Co to jest LED?
LED jest skrótem od angielskiej nazwy diody elektroluminescencyjnej (Light Emitting Diode). Jest półprzewodnikowym źródłem promieniowania optycznego. Zależnie od użytej domieszki do materiału półprzewodnika, LED mogą emitować światło różnej długości fali (różnej barwy). Może to być np. dioda świecąca czerwonym lub niebieskim światłem, albo inną barwą.
Ze zwykłej LED nie można bezpośrednio uzyskać światła białego. Światło białe możemy otrzymać dwoma sposobami: mieszając barwy trzech pojedynczych LED (czerwonej, zielonej i niebieskiej) tzw. system RGB lub uzupełniając LED o barwie niebieskiej luminoforem żółto/czerwonym tzw. system barwy dopełniającej.
Ten drugi sposób jest powszechnie stosowany przy produkcji żarówek LED. Dioda elektroluminescencyjna świecąca niebieskim światłem jest na etapie produkcji pokrywana warstwą luminoforu, który powoduje, że LED świeci światłem białym. Jakość tego luminoforu oraz technologia pokrywania nim LED w dużej mierze decydują o jakości światła emitowanego przez żarówkę LED oraz o tym, czy żarówka LED spełnia wymagania normy bezpieczeństwa fotobiologicznego. Producenci oświetlenia mają obowiązek kontroli intensywności promieniowania optycznego przez produkowane przez nich źródła światła.
Czym jest efekt migotania i efekt stroboskopowy?
Nienaturalne oddawanie barw, czy zbyt mała ilość światła to nie wszystkie negatywne cechy niskiej jakości oświetlenia. Źródła światła mogą również migotać, co nie zawsze możemy dostrzec gołym okiem. Ten efekt jest wyjątkowo nieprzyjemny dla wzroku. Może wywoływać zmęczenie, rozdrażnienie i łzawienie oczu. Podobne reakcje powoduje efekt stroboskopowy. Nawet jeśli nie jest on tak mocno widoczny – jak podczas dyskotek, gdzie stroboskop wykorzystuje się celowo – to może być niebezpieczny. Zaburza on funkcje postrzegania obiektów będących w ruchu, co może prowadzić do wypadków. Dlatego tak ważne jest, aby kupować źródła światła testowane laboratoryjnie, które spełniają wszystkie normy i parametry.
Czy po 40 roku życia potrzebujemy więcej światła?
Niestety wraz z wiekiem Twój wzrok będzie się pogarszał. Co za tym idzie, do efektywnej pracy będziesz potrzebować światła o większym natężeniu. Po 40 roku życia, obok wcześniejszych wad wzroku, pojawia się również presbiopia (tzw. starczowzroczność). To naturalny proces związany z zesztywnieniem i zmętnieniem soczewki oraz słabnącą zdolnością akomodacji oka. Nie da się mu zapobiec, ale można go spowolnić. Na tempo starzenia oczu ma wpływ wiele czynników: długotrwała praca przed monitorem, uboga w witaminy i minerały dieta, palenie papierosów, niektóre choroby przewlekłe (np. cukrzyca), zażywanie niektórych leków oraz nieodpowiednie oświetlenie. Osoby dojrzałe i starsze szczególnie muszą zwracać uwagę na światło, które mają w swoim otoczeniu. Powinno mieć ono odpowiednie parametry: wysokie natężenie, kolor dostosowany do naturalnego cyklu okołodobowego oraz jak najlepszy wskaźnik oddawania barw.
Dlaczego
żarówki LED są
energooszczędne?
Światło widzialne to część widma elektromagnetycznego, które widzą nasze oczy. A w przeciwieństwie do tradycyjnych żarówek, które oprócz światła emitują też bardzo dużo ciepła, żarówki LED są zaprojektowane tak, aby nie emitowały ciepła, a jedynie światło widzialne. To właśnie sprawia, że żarówki LED są bardzo wydajne.
Jakie oświetlenie stosować w domu i w pracy?
W strefach wypoczynku, czyli w sypialni i salonie zaleca się stosowanie oświetlenia o ciepłej barwie. Sprzyja ono relaksowi i wyciszeniu. Ważne również, by nie było ono zbyt intensywne. Mocne źródło światła przydatne będzie w kuchni, nad blatem roboczym oraz w przestrzeni biurowej. Najlepiej niech będzie to światło o barwie neutralnej lub lekko chłodnej. Nie tylko zapewni Ci ono dobrą widoczność w miejscu pracy, ale również pobudzi i doda energii do działania.
Jakie znaczenie ma światło dla Twoich oczu?
Wady wzroku często są dziedziczne, ale mogą pojawiać się również w wyniku zaniedbań. Co robić, by do nich nie dopuścić? W dobie komputerów i smartfonów nie jest to proste, ponieważ jednym z głównych czynników, który negatywnie oddziałuje na nasz wzrok jest światło niebieskie emitowane przez urządzenia elektroniczne. Dlatego należy starać się ograniczać czas spędzany przed smartfonami i komputerami oraz stosować aplikacje zmieniające temperaturę barwową światła emitowanego przez ekrany w zależności od pory dnia. Nie musimy natomiast obawiać się żarówek LED! Kupując oświetlenie od sprawdzonego i renomowanego producenta możesz mieć pewność, że jest ono bezpieczne i przeszło niezbędne testy na zgodność m.in. z normą bezpieczeństwa fotobiologicznego, która dotyczy oczu i skóry. Pamiętaj jednak, że nawet najlepszej jakości światło, nieodpowiednio dostosowane do sytuacji, może męczyći osłabiać wzrok. Dobieraj więc jego barwę i natężenie do czynności, które wykonujesz.
Dlaczego jakość światła jest ważna?
Wiemy już, że światło jest niezwykle istotne dla funkcjonowania ludzkiego organizmu i ma wpływ na cykl okołodobowy człowieka. W XXI wieku ponad 80% czasu spędzamy w budynkach i pomieszczeniach zamkniętych. Dlatego potrzebujemy w nich dobrej jakości oświetlenia. Jakość światła przekłada się bezpośrednio na jakość naszego życia. Pamiętaj, że oświetlenie będziesz używał codziennie i Twoja decyzja o zakupie będzie oddziaływać na Ciebie i Twoją rodzinę przez wiele lat. Kupując, wybieraj produkty oświetleniowe z rozwagą.
Pamiętaj, aby sprawdzić jak świeci żarówka LED i oprawa oświetleniowa, którą kupujesz. Unikaj nieznanych i niesprawdzonych produktów. Na rynku dostępnych jest mnóstwo żarówek LED, które różnią się od siebie ceną. Niestety, najczęściej te najtańsze charakteryzują się gorszymi parametrami i jakością światła. Wykorzystuje się w nich tanie komponenty i luminofor o niskiej jakości, co przy dłuższym używaniu takiego źródła światła może powodować kłopoty ze wzrokiem.
Nie szukajmy zatem najtańszego oświetlenia a wybierajmy takie, które jest ekologiczne, ekonomiczne i przede wszystkim przyjazne dla naszych oczu. Przykładem bezpiecznych, przyjaznych dla oczu żarówek LED są produkty oznaczone znakiem EyeComfort.
* Zaprojektowane dla komfortu Twoich oczu. Odwiedź www.philips.com/eyecomfort, aby dowiedzieć się więcej o migotaniu, efekcie stroboskopowym i pozostałych parametrach.
Czym jest wskaźnik oddawania barw?
Wskaźnik oddawania barw (CRI) opisuje wpływ źródła światła na postrzeganie kolorów i osiąga maksymalną wartość 100. Standardem, do którego porównuje się źródła światła sztucznego jest słońce, którego CRI wynosi właśnie 100. W przypadku żarówek LED najpopularniejsza wartość wskaźnika oddawania barw waha się od 80 do 90. Istnieją jednak żarówki LED o wskaźniku CRI powyżej 90. Takich produktów oświetleniowych powinny szukać osoby starsze i słabowidzące.
Jak za pomocą oświetlenia dbać o wzrok dziecka?
To, że ekrany smartfonów i komputerów negatywnie wpływają na wzrok na pewno już wiesz. A czy wiesz, że światło przez nie emitowane jest szczególnie niebezpieczne dla oczu dzieci? Są one wrażliwsze na promieniowanie niebiesko-fioletowe tzw. HEV – o wysokiej energii. Dlatego maluchy do 2 roku życia w ogóle nie powinny oglądać telewizji, ani patrzeć w ekrany smartfonów czy komputerów, a starszym dzieciom ten czas należy mocno ograniczać. Dodatkowo, ważnym czynnikiem wpływającym na rozwijający się wzrok najmłodszych ma światło w ich pokojach – powinno być ono dobrane do konkretnych funkcji. Zatem lampa sufitowa powinna dawać rozproszone światło o neutralnej barwie. Dobrze, aby lampka nocna stanowiła źródło ciepłego, niezbyt nasyconego światła, pozwalającego wyciszyć się przed snem. Zaś na biurku musi znaleźć się miejsce na lampkę z żarówką emitującą chłodno-białe światło, dające wystarczająco dużo jasności do pracy. Jeśli jesteś rodzicem, to nie zapominaj też o odpowiedniej diecie pociechy i ruchu na świeżym powietrzu.